Op initiatief van de Techniek Campus Engineering & Materials hebben 35 vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, onderwijs en gemeenten in januari een bezoek gebracht aan de Brainport Regio Eindhoven. Het werd een uniek kijkje achter de schermen van ‘de slimste vierkante kilometer van Nederland’. Belangrijkste conclusie: samenwerken betekent ook risico’s en opbrengsten durven delen.
Het bezoek aan Brainport begon in de voormalige bedrijfsschool van Philips. Hier is het TecLab gevestigd, een opleidingscentrum waar studenten dankzij een unieke samenwerking tussen het bedrijfsleven en een ROC met hoogwaardige technische apparatuur kunnen werken. TecLab is een BV met twee aandeelhouders: ROC Summa College en Brainport, waarin 85 bedrijven zijn verenigd. ‘Ik hoef de mensen uit het onderwijs niet te vertellen dat wij deze state of the art-leeromgeving niet zelf kunnen betalen’, aldus Hans van Brussel, directeur van TecLab. ‘Ongeveer 70% is gefinancierd door producenten. Zij hebben er baat bij dat studenten met hun machines leren werken. Hetzelfde geldt voor de software die studenten gebruiken om vertrouwd te raken met de machines. De software kost 18.000 euro per pakket, maar dat hebben wij er niet voor betaald. De leverancier wil graag dat studenten zijn software leren kennen.’
Het TecLab is een BOL 4-opleiding die wordt gefinancierd met de 1,9 miljoen euro die TecLab bij de oprichting ontving na een aanvraag bij het Centrum voor Innovatief Vakmanschap (CIV). Met dat bedrag moet Van Brussel vijf jaar doen. ‘De truc is dat wij de bedrijven mede-eigenaar hebben gemaakt van de onderwijsinstelling. Dat maakt ons concept zo bijzonder.’ TecLab heeft ook een verdienmodel. Van Brussel vraagt geld voor het produceren van artikelen, het uitvoeren van onderzoeken of het onderbrengen van stagiaires. ‘Deze inkomsten én onze manier van onderhandelen zorgen ervoor dat wij een omgeving kunnen creëren die heel veel lijkt op de situatie in het bedrijfsleven. En de studenten? Die komen in een gespreid bedje. Hun lessen worden betaald, ze krijgen salaris én hebben de beschikking over één van de meest geavanceerde leeromgevingen van Nederland.’
Na de rondleiding door het TecLab werd een bezoek gebracht aan het FabLab, dat in hetzelfde gebouw is gevestigd. Hier heeft docent Ad Zegers – een excentrieke man die aan de tafel van De Wereld Draait Door niet zou misstaan – de beschikking over een klaslokaal vol 3D-printers en lasersnijmachines. In deze ideeënwerkplaats worden door studenten, ondernemers, kunstenaars en uitvinders aan de lopende band prototypes gemaakt. De gebruikers hoeven alleen materiaalkosten te betalen, maar zijn wel verplicht hun kennis te delen op internet. Ronduit uniek is het ‘hackerscafé’ voor 50-plussers. Het idee daarachter is dat senioren hun kleinkinderen enthousiast maken voor leren en werken in de techniek. Een bijzondere vondst die een schot in de roos blijkt te zijn.
De volgende stop was de HighTech Campus aan de rand van Eindhoven, waar duizenden studenten uit binnen- en buitenland een technische opleiding volgen. Daar kreeg de delegatie een presentatie over één van de meest succesvolle Nederlandse bedrijven: ASML. Deze producent van micro-elektronicamachines beheerst 80% van de wereldmarkt en is goed voor een omzet van 5 miljard euro. Bij het bedrijf werken wereldwijd 10.000 mensen op meer dan 70 locaties. De grootste klanten zijn Intel, TSMC en Samsung, die voor het grootste deel in Azië produceren. Het was een boeiende presentatie waarin duidelijk werd hoe sterk de markt is veranderd. Twintig jaar geleden kostte een chip van 1 gigabite 1.000 dollar, nu is dat nog maar 17 dollarcent. Hoewel de grenzen van de techniek in zicht komen, kan het stoomverbruik nog wel fors omlaag, voorspelt ASML. ‘In de toekomst kunnen vijf kerncentrales hun deuren sluiten door de energiewinst die wij nog kunnen boeken.’
Na de successtory van ASML nam directeur John Blankendaal van Brainport Industries het woord. Hij heette de bezoekers uit de IJmond welkom op ‘de slimste vierkante kilometer van Nederland’. ‘Onze coöperatie is opgericht omdat de kosten steeds meer onder druk kwamen te staan en de concurrentie van de lage lonenlanden toenam. Wij wilden dat onze regio een financieel daadkrachtige wereldspeler zou blijven op het gebied van high tech. Door een bundeling van bedrijven in het midden- en kleinbedrijf hebben wij nieuwe kansen gecreëerd voor de maakindustie. Het begon met 19 bedrijven en op dit moment zijn het er al 85. Allemaal toeleveranciers van de high tech-sector. De totale omzet bedraagt 2 miljard euro en in totaal werken er 9.000 mensen.’
Blankendaal benadrukte dat Brainport niet afhankelijk is van ASML, het grootste bedrijf in de regio. ‘Dat zou ons te kwetsbaar maken. Wij werken ook veel samen met OCÉ/Canon en bijvoorbeeld Philips Healthcare. De markten waarop wij ons voornamelijk richten zijn semicon, medical, analytical, printing en photo voltaic. Hierdoor versterken wij onze positie, behouden wij ons kennisniveau, voorkomen wij versnippering en ontsluiten wij nieuwe markten. Het is belangrijk om gezamenlijk te investeren in nieuwe technologieën. Niet uitbesteden, maar ondernemen door risico’s en opbrengsten met elkaar te delen. Oftewel: samen lachen, samen huilen.’ Als voorbeeld noemde Blankendaal de restaurants in het Noord-Spaanse Baskenland. ‘Daar besloot één topchef zijn recepten te delen met collega’s en daardoor ging het culinaire niveau in de hele regio omhoog. Nu hebben ze in Baskenland tientallen restaurants met een Michelin-ster.’
Na het luiden van de gong voor de negende speelronde van het Tata Chess Tournament gaf Dook van den Boer, CEO van Tata Steel Nederland, de laatste presentatie van de dag. De delegatie uit de IJmond had ondertussen gezelschap gekregen van de businessclubleden van de High Tech Campus. De dag werd afgesloten met een netwerkborrel waarbij onder andere gedeputeerde Jan van Run van de Provincie Noord-Holland, burgemeester Han van Leeuwen van Beverwijk en de wethouders Arjen Verkaik (Velsen) en Ellen van Tongeren (Heemskerk) aanwezig waren.
Na afloop konden de initiatiefnemers van de Techniek Campus Engineering & Materials met een tevreden gevoel terugkijken op het bezoek aan Brainport Regio Eindhoven. Hans Snijders, bestuursvoorzitter van het Nova College: ‘Wij hebben vandaag veel geleerd. Het zou mooi zijn als we dat direct kunnen vertalen naar de IJmond. Bij ons is alles aanwezig om de campus tot een succes te maken.’ Ook Jan Boudesteijn, programmamanager van de Techniek Campus, was positief. ‘Ik heb vandaag ontzettend veel energie gekregen. Je merkt aan alle deelnemers dat ze dit ook willen in de IJmond. We gaan met z’n allen hard werken om dat voor elkaar te krijgen.’
De Techniek Campus Engineering & Materials is in december 2013 opgericht naar aanleiding van het TechniekPact 2020, dat de uitstroom van technisch geschoold personeel moet bevorderen. De Techniek Campus richt zich op de maakindustrie en (wind)energie in de IJmond en Metropool Regio Amsterdam. De vier actielijnen zijn kiezen, leren, werken en innoveren in de techniek. Programmamanager is Jan Boudesteijn.
Bezoek de Techniekcampus op Internet: www.techniekcampus-em.nl
Plaats een reactie